Kolekcja w działaniu

Celem wystawy jest zapoznanie szerokiej publiczności z wyborem prac zakupionych do Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej, uzupełnionych o inne depozyty i dary przeznaczone do NOMUS. Wytycza ona główne ścieżki kolekcjonowania, które przyświecają idei Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej: umieszczenie sztuki z Gdańska/Pomorza w szerszym krajowym i międzynarodowym kontekście, a także polu wartości istotnych dla demokratycznej wspólnoty, takich jak równość, solidarność społeczna i inkluzywność. Tak przyjęta zasada stanowi o wyjątkowości tej kolekcji na tle innych, że punktem wyjścia jest lokalność, a nie pewien rodzaj kanonu czy uniwersum.


Ma ona zadania zarówno informacyjne, przedstawiające stan posiadania i możliwe narracje, jakie można wokół nich zbudować, jak i edukacyjne, których zadaniem będzie stworzenie narzędzi dla rozumienia sztuki współczesnej oraz roli, jakie dzieła pełnią w całości kolekcji. Istotą tej kolekcji jest nie prosta suma pojedynczych dzieł, ale przede wszystkim relacje pomiędzy nimi, co wystawa ma ambicję pokazywać.


Jest to tym bardziej istotne, że od lat 90 eskalowały się wokół sztuki spory ideologiczne polaryzujące postawy wokół roli sztuki w życiu społecznym. Zadaniem i wyzwaniem dla NOMUS jest przeniesienie tych różnic w pole dialogu i wspólnego namysłu.


W ciągu ostatnich dwóch lat zbiór został znacząco poszerzony. W naborach 2019-2020 zakupiono szereg nowych prac, pojawiły się także darowizny od artystów oraz depozyt prywatnego kolekcjonera. Zadaniem wystawy jest pokazać związki pomiędzy pracami, uwidaczniające się narracje oraz relację do społecznych, równościowych i demokratycznych ideałów Gdańska.


W praktyce instytucji sztuki współczesnej na świecie charakterystyczny jest zwrot ku działaniom i procesom w stopniu większym, niż w czasach, gdy sam pojedynczy obiekt sztuki i jego autor/autorka byli na pierwszym miejscu. Obecnie kontekst wspólnoty, przeżycia zbiorowego i dokumentowania czasów wydają się być wiodące, ze względu na aktualność zdarzeń, jakie wstrząsają światem, a więc zdolności muzeum do odnawiania znaczeń i wyjaśniania świata, w którym żyjemy. Możliwość pracy z kolekcją tak głęboko związaną z zagadnieniami społecznymi jak ta w NOMUS jest szansą na pokazanie jak więzi społeczne powstają przez kulturę, niezależnie od różnic światopoglądowych czy estetycznych.


Jednym z zadań tej kolekcji jest dokumentacja procesów artystycznych oraz wzajemnych przepływów pomiędzy aktywnościami sceny artystycznej, a zmieniającym się kontekstem społecznym, czyli performatyka zdarzeń, bez których napisanie wiarygodnej historii sztuki jako procesu społecznego nie jest możliwe. Wystawa została więc skonstruowana wokół zagadnień procesu artystycznego oraz dzieła sztuki jako formy oddziaływania na widza a także wystawy, jako narzędzia aktualizacji znaczeń.


Takie podejście pozwala na pokazanie na nowo prac, które były już wystawiane w ostatnich latach oraz połączyć je z zakupionymi archiwaliami, akcentującymi ambicje i potrzeby związane z historią lokalnego środowiska.Wystawa mierzy się z heterogenicznym materiałem archiwalnym, na który składają się rysunki i druki, obiekty pozostałe po działaniach performatywnych, tkaniny, ubiory i zapisy wideo, z których każdy generuje specyficzne potrzeby pokazu.

 Wystawa została zrealizowana we współpracy z Aleksandrą Grzonkowską i Mariolą Balińską