Legendarna postać nowojorskiej sceny Brian O’Doherty – artysta, teoretyk sztuki, powieściopisarz, dziennikarz (a to tylko kilka z jego licznych wcieleń), błyskotliwy szermierz słowa i niezwykle dogłębny analityk sztuki Mówi się, że to książka, która stworzyła podwaliny teorii galerii. Jest erudycyjna ale też świetnie napisana, zabawna i prowokująca. „Uwagi o przestrzeni galerii” są pierwszym i najczęściej bodaj przedrukowywanym i cytowanym rozdziałem książki „Biały sześcian od wewnątrz”. To właśnie tutaj O’Doherty dokonuje swojego przełomowego dla rozumienia przestrzeni galerii opisu jej sztuczności oraz wszelkich konsekwencji tego faktu. Pozwala nam to zrozumieć lepiej modernizm bo bez ramy galerii jego istnienie nie byłoby możliwe. Kto z nas nie obrzuca wzrokiem całej przestrzeni wchodząc do galerii? Jaki jest status dzieła w galerii i co się stanie, gdy znajdzie się poza nią? Czym jest brzeg, perspektywa, płaszczyzna i rama? Czym jest malunek na ścianie a czym zawieszony na niej obraz? Które światy są zamknięte ramą, a które jednoczą się z otoczeniem? A my, widzowie? Kto z nas nie czuł się jakoś dziwnie w galerii, niczym niezgrabny, nadobecny słoń w składzie porcelany? Napisane w latach 70 ubiegłego wieku teksty umocowane są i w historii sztuki i w nowojorskim i paryskim świecie sztuki lat, w których powstawały. Bez nich nie byłoby dzisiejszej sztuki, którą nazywamy nam współczesną.
aneta szyłak
notatnik kuratorski
